การพัฒนาวิถีภูมิปัญญาครูไทยเพื่อเสริมสร้างการรับรู้จิตวิญญาณความเป็นครูของนักศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดวิถีภูมิปัญญาครูไทยที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างการรับรู้จิตวิญญาณความเป็นครูของนักศึกษา 2) เพื่อเปรียบเทียบผลการรับรู้จิตวิญญาณความเป็นครูทั้งก่อน ระหว่าง และหลังการจัดกิจกรรม การเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างการรับรู้จิตวิญญาณความเป็นครูของนักศึกษา กลุ่มตัวอย่างได้แก่ นักศึกษาระดับปริญญาตรีที่ลงทะเบียนเรียนรายวิชา 1012202 ความเป็นครู หมู่เรียนที่ 6 ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี จำนวน 44 คน ซึ่งมาได้การสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แบบประเมินการรับรู้จิตวิญญาณความเป็นครู และแบบบันทึกการสะท้อนผลการเรียนรู้ของนักศึกษา วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวคิดวิถีภูมิปัญญาครูไทยที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างการรับรู้จิตวิญญาณความเป็นครูใช้แนวคิดของครูเครือข่ายมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี จังหวัดอุบลราชธานี ประกอบด้วย หลักการจัดประสบการณ์ทั้ง 5 คือ ครองใจให้ศรัทธา มอบวิชาให้เต็มที่ ทำดีให้เป็นตัวอย่าง คลำทางผู้เรียน ปรับเปลี่ยนตามยุคสมัย แนวคิด “ครูผู้ให้ของนักเรียนอย่างรอบด้าน เพื่อเข้าใจความแตกต่างของแต่ละบุคคล” แนวคิด “ครูผู้มุ่งสร้างสติปัญญาและพัฒนาทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ” และ แนวคิด “ครูผู้นำเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาการเรียนรู้” 2) ผลการเปรียบเทียบการรับรู้จิตวิญญาณความเป็นครูพบว่า มีความก้าวหน้าเพิ่มขึ้น ทั้งก่อน ระหว่าง และหลังการจัดกิจกรรมตามแนวคิดวิถีภูมิปัญญาครูไทย โดยมีคะแนนคิดเป็นร้อยละ 68.98 ร้อยละ 76.82 และร้อยละ 83.18 ตามลำดับ ซึ่งผลจากการวิจัยครั้งนี้จะเป็นแนวทางในการพัฒนาครูมืออาชีพในศตวรรษที่ 21 ที่มีความรักศรัทธาและพัฒนาวิชาชีพครูสืบไป