ยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพสถานศึกษาขนาดเล็ก

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับยุทธศาสตร์การบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก 2) เพื่อสร้างยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหาร จัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก 3) เพื่อทดลองใช้ยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็กและ 4) เพื่อนำเสนอและประเมินยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก กลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณเพื่อศึกษาสภาพยุทธศาสตร์เชิงบริบทในระยะที่ 1 จำนวน 260 คน กลุ่มเป้าหมายเชิงคุณภาพในการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน และกรณีศึกษาโรงเรียนที่ปฏิบัติเป็นเลิศ จำนวน 38 คน ระยะที่ 2 กลุ่มเป้าหมายเพื่อประเมินความสอดคล้อง จำนวน 9 คน ระยะที่ 3 เป็นการทดลองใช้ยุทธศาสตร์จำนวน 13 คน และในระยะที่ 4 ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสังเคราะห์เอกสาร แบบประเมินยุทธศาสตร์ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์เอกสารประกอบการสนทนากลุ่ม และแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยการหาค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ข้อมูลเชิงคุณภาพ ประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) การสรุปสาระสำคัญและหลอมรวมประเด็น

ผลการวิจัยพบว่า1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับยุทธศาสตร์ พบว่า ผู้บริหารสถานศึกษาขนาดเล็ก มีความคิดเห็นโดยรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก และผลจากการศึกษาแนวทางการพัฒนาบริหารการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก พบว่า ยุทธศาสตร์ประกอบด้วย 1) การจัดโครงสร้างการบริหารจัดการศึกษา 2) การดำเนินงานประกันคุณภาพภายในโรงเรียน และผลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า มี 8 ยุทธศาสตร์ คือ ส่วนที่ 1 ยุทธศาสตร์พื้นฐานในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ได้แก่ ยุทธศาสตร์ด้านจัดองค์กรโครงสร้างการบริหาร ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาสมรรถนะครู ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาหลักสูตรและการจัดกระบวนการเรียนรู้ ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศและยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในเพื่อรองรับการประเมินภายนอกส่วนที่ 2 ยุทธศาสตร์สนับสนุนสู่คุณภาพการศึกษา ได้แก่ ยุทธศาสตร์ด้านการสร้างทีมงานที่เข้มแข็ง ยุทธศาสตร์ด้านการสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในชุมชน และยุทธศาสตร์ด้านการสร้างเครือข่ายพัฒนาสถานศึกษาขนาดเล็ก

2. ผลการสร้างยุทธศาสตร์ ประกอบด้วย 8 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการเตรียมความพร้อมและพัฒนาการของผู้เรียน 2) ด้านการจัดระบบที่ส่งผลต่อคุณภาพการศึกษา 3) ด้านการพัฒนาครู และบุคลากรในสถานศึกษา 4) ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการศึกษา 5) ด้านการพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน 6) ด้านการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในชุมชน 7) ด้านการระดมทรัพยากร และ 8) ด้านการสร้างเครือข่าย จากการสอบถามผู้เชี่ยวชาญ โดยภาพรวม พบว่า ยุทธศาสตร์ มีความสอดคล้องกับคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก อยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน

3.ผลการทดลองใช้ยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก ซึ่งจากการทดลองพบว่า ยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็กมีประสิทธิผลโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุดผ่านเกณฑ์การประเมินที่กำหนดไว้อยู่ในระดับมากที่สุด

4.ผลการนำเสนอและประเมินยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก พบว่า การนำเสนอยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องส่วนใหญ่เห็นด้วยกับยุทธศาสตร์ และการประเมินยุทธศาสตร์การพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพในสถานศึกษาขนาดเล็ก มีความเหมาะสมและความเป็นไปได้โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน